آشنای بادفاع مقدس فصل اول بررسی مناقشات مرزی ایران و عراق (۸) یاد داشت توضیحی

قسمت هشتم عدم اعتبار حقوقی »یادداشت توضیحی»

یادداشت توضیحی به دلایل زیر فاقد اعتبار حقوقی بود الف -کنوانسیون وین در ۲۲ مه ۱۹۶۹ متن «حقوق قراردادها« را تصویب کرد این کنوانسیون معتبرترین و تنها حقوق مدون بین المللی درباره قرار داده‌است که از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد در کنوانسیون وین زمان روشن شدن نکات لازم شرایط صحت قرارداد نیز تعیین شد یکی از مهمترین آن شرایط صلاحیت نماینده ای است که از طرف دولت خود در باب قرارداد مذاکره و یا آن را امضا می‌کند طبق بند الف ماده ۷ کنوانسیون وین یک شخص درصورتی نماینده یک دولت برای مذاکره و یا امضای قرارداد دانسته می‌شود که مدارکی دال بر اختیارات تام خود ارائه دهد و یا طبق بند ب آن ماده نحوه ی عمل آن کشور معلوم شود که آن دولت قصد داشت است که آن شخص را نماینده خود برای انجام آن مقاصد (مذاکره و یا امضای قرارداد )تلقی نماید و به او اختیارات تام داده است بند پ ماده ۲ در تعریف اختیارات تام تصریح می کند که اختیارات تام عبارت از سندی است که از طرف مقام صلاحیت دار یک کشور صادر می‌شود و موجب آن شخص یا اشخاصی به سمت نماینده آن کشور برای مذاکره ملزم بودن رعایت مواد آن قرارداد و یا برای انجام هر اقدام دیگری که به قرارداد مربوط باشد تعیین می شوند و بر این اساس میرزا محمدعلی خان طبق اختیار نامه ای که محمد شاه به وی داده بود تنها مختار بود که عهد نامه ی ارز روم رامبادله کنداما وی با امضای «یادداشت توضیحی »از حدود اختیارات خود تجاوز کرده بود میرزا محمدعلی خود در این مورد گفته است دولت ایران مرافقط مامور فرموده‌اند که عهد نامه امضا شده را با عهد نامه ی ممضی اعلی حضرت سلطان مبادله کنم مرا به هیچ وجه از دولت ماموریت و اختیاری نبود چنین کاغذی بدهد تا جواب های آن جنابان (سفرای روس وانگلیس)راتصدیق کند ب- به موجب مواد ۵۱ و ۵۲ کنوانسیون وین حقوق معاهدات ۱۹۶۹ قراردادهایی که تحت فشار منعقد شده باشند فاقد اعتبارند ماده ۵۱ کنوانسیون وین چنین مقرر می دارد «ابراز رضایت یک کشور از التزام به یک معاهده که با فشار به نماینده آن دولت از طریق اقدامات یا تهدیدات مستقیم علیه او صورت گرفته باشد فاقد هرگونه اثر حقوقی است » ماده ی ۵۲ نیز مقرر می دارد اگر معاهده‌ای در نتیجه تهدید یا استفاده از زور که ناقض اصول حقوق بین‌المللی مندرج در منشور ملل متحد باشد منعقد شود معاهده مذکور بی اعتبار است با توجه به مواد بالا یادداشت توضیحی در نتیجه فشار دولت های روس و انگلیس به میرزا محمدعلی خان تحمیل شده است سفرای مذکور به میرزا محمدعلی گفتند حالا به طور دولتی (رسمی )به شما اعلام می کنیم از عاقبت این کار (عدم امضا) برای دولت خود و خود بیندیشید بنابراین آشکار است تعهد نامه‌ای که تحت فشار و تهدید امضا شود فاقد اعتبار است ماده ۵۰ کنوانسیون وین ۱۹۶۹ اعلام می دارد اگر رضایت یک کشور از التزام به یک معاهده از طریق رشوه گیری نماینده آن کشور از کشور طرف مذاکره - چه مستقیم و چه غیر مستقیم - صورت گرفته باشد کشور مذکور می‌تواند برای بی اعتباری رضایت نماینده اش در التزام به یک معاهده به مسئله رشوه استناد کند ادامه دارد