آشنای بادفاع مقدس فصل اول بررسی مناقشات مرزی ایران و عراق (۱۳)
آشنایی با دفاع مقدس فصل اول بررسی سوابق مناقشات مرزی ایران و عراق قسمت( ۱۳) نقش انگلستان در انعقاد عهدنامه مرزی ۱۹۳۷(بخش اول ) در جریان مذاکرات ایران و عراق دولت انگلستان به منظور حصول توافقی که منافع کامل او را تامین کند نقش فعالی ایفا کرد پس از توافق کلی «نوری سعید» در اوت ۱۹۳۹ در تهران مبنی بر آنکه «تالوک» فقط مقابل محدوده آبادان خط مرزی دوکشور در شط العرب باشد دولت ایران هیئتی را برای اتمام مذاکرات مربوط به بغداد فرستاد ولی دولت عراق عنوان کرد که در کمیسیون مربوط به بحث درباره شط العرب نماینده دولت انگلستان نیز به علت منافعی که دارد باید شرکت کند دولت ایران با نظر فوق مخالفت کرد . نوری سعید درباره لزوم شرکت انگلستان در مذاکرات مربوط به شط العرب نامهای به شماره ۹۹۱۴ مورخ ۲۳ ژوئیه ۱۹۳۶ سفارت ایران در بغداد ارسال کرد و در آن اظهار نمود کمیسیون مربوط به تنظیم قرارداد حرکت کشتیها باید مرکب از سه عضو باشد و تنها کشور ثالثی که در این امر ذینفع است دولت انگلستان می باشد پس از تبادل نامه ها و انجام مذاکرات دو جانبه با توجه به شرایط بین المللی آن روز که آلمان و ایتالیا هر دو به تهاجم وسیعی علیه منافع دولت های استعماری مخصوصاً دولت انگلستان مبادرت کرده بودند و جنگهای حبشه و اسپانیا و مشکلاتی که آلمان در قاره اروپا ،چک اسلواکی و اتریش برای انگلستان به وجود میآورد و دیپلماسی فعال آلمان برای نفوذ در میان کشورهایی نظیر ایران و عراق که از پایگاههای مسلم نفوذی انگلستان بودند، و در مجموع دولت انگلستان را که به تنهایی قادر نبود از منافع گسترده خود دفاع کند دچار نگرانی میکرد آن دولت را به اعمال فشار و تحمیل نظرهای خود به دولت ایران وا دار کرد تا هرچه زودتر و حتی با گذشتن از حقوق مسلم ایران و منافع حیاتی آن در شط العرب قرارداد مرزی را امضا کند ایران زیر فشار شدید دولت انگلستان و به رغم دعاوی گذشته و استدلالی که برای اثبات حقوق خود در شط العرب در آن قسمتی که مربوط به مرز ایران و عراق است مینمود عهدنامه مرزی را امضا کرد طرح این قرارداد در بغداد تهیه و تدوین شد و سپس به طور رسمی در تاریخ ۱۳ تیر ماه ۱۳۱۶ (ژوئیه ۱۹۳۷) بین وزرای امور خارجه عراق و ایران امضا شد چهار روز بعد در ۱۷ تیرماه ۱۳۱۶ (۸ژوئیه ۱۹۳۷) پیمان سعدآباد بین چهار کشور ایران عراق ترکیه و افغانستان به امضا رسید به موجب این عهدنامه مرزهای دو کشور اساساً همان خطوطی است که طبق پروتکل اسلامبول ۱۹۱۳ و صورتجلسات ۱۹۱۴ تعیین شده است تنها یک استثنا در این مورد وجود دارد وآن تعیین مرز بر اساس خط تالوگ فقط در مقابل آبادان است به این ترتیب کلمه تالوگ برای اولین بار وارد قراردادهای مرزی ایران با عراق شد با وجود اینکه خط تالوگ یک اصل حقوق بینالمللی است و به صورت مرز در سرتاسر رودخانه به کار میرود در اروندرود تنها در مقابل آبادان به عنوان مرز شناخته شد برای تعیین و علامتگذاری مرزهای زمینی نیز دو کشور موافقت کردند که کمیسیونی مرزی تشکیل دهند ادامه دارد