آیه ای که جز امیرالمؤمنین علیه السلام کسی به آن عمل نکرد

 

(بسم الله الرحمن الرحیم)

امیرالمؤمنین علیه السّلام می فرماید: در کتاب خدا آیه ای هست که نه کسی پیش از من به آن عمل کرده و نه کسی بعد از من به آن عمل خواهد کرد و این آیه، آیه مناجات است

 

به گفته مفسرین شیعه و سنی آیه ای در قران کریم است که جز امیرالمؤمنین علیه السلام موفق به عمل به آن نشد. 
مرحوم اربلی مولف کتاب کشف الغمة (جلد 1 ص 224)  به نقل از مفسران اهل سنت ثعلبی، واحدی و دیگر علمای تفسیر نقل می کند که ثروتمندان، بیش از اندازه  با رسول خدا صَلی الله علیهِ و آله ملاقات خصوصی داشتند و اکثر وقت ایشان را می¬گرفتند و دیگر وقت چندانی برای فقرا باقی نمی¬ماند. پیامبر  ـ صَلی الله علیهِ و آله ـ از این حالت ناراحت و دلگیر بود تا اینکه خداوند متعال این آیه را نازل فرمود: «یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُواْ بَینْ‏َ یَدَىْ نجَْوَئکمُ‏ْ صَدَقَةً  ذَالِکَ خَیرٌْ لَّکمُ‏ْ وَ أَطْهَرُ» (مجادله/ 12) _(اى کسانى که ایمان آورده‏اید، هرگاه با پیامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مى‏کنید، پیش از گفتگوى محرمانه خود صدقه‏ اى تقدیم بدارید. این [کار] براى شما بهتر و پاکیزه‏ تر است؛ و اگر چیزى نیافتید بدانید که خدا آمرزنده مهربان است.) لیکن فقرا پولی نداشتند که صدقه داده و سعادت دیدار با پیامبر  را به دست آورند. ثروتمندان هم بُخل ورزیده، به دلیل حبّ مال دنیا و برای ندادن صدقه از دیدار پیامبر خود را محروم ساختند و بدین ترتیب آن ازدحام از بین رفت، از این رو آیه بعد نازل شد: أَأَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ أَطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ اللَّهُ خَبیرٌ بِما تَعْمَلُونَ (مجادله/ 13) (آیا ترسیدید که پیش از گفتگوى محرمانه خود صدقه‏ هایى تقدیم دارید؟ و چون نکردید و خدا [هم‏] بر شما بخشود، پس نماز را برپا دارید و زکات را بدهید و از خدا و پیامبر او فرمان برید، و خدا به آنچه مى‏کنید آگاه است.) این آیه، از یک سو آیه قبل را نسخ کرد و از سوی دیگر بخل و خست ثروتمندان  را بر ملا کرد و کسانی را که پیش از این برای ملاقات پیامبر سرو دست می شکستند و اکنون خسّت ورزیده و تمایلی به دیدار آن حضرت نداشتند، زیر تازیانه نکوهش گرفت. امیرالمؤمنین علیه السّلام می فرماید: در کتاب خدا آیه ای هست که نه کسی پیش از من به آن عمل کرده و نه کسی بعد از من به آن عمل خواهد کرد و این آیه، آیه مناجات است که چون نازل شد، من دیناری داشتم و آن را با ده درهم عوض کردم و آن قدر وقت دیدار خصوصی از رسول خدا  صَلی الله علیهِ و آله گرفتم که تمام شد و دیگر پولی برای صدقه دادن برایم نماند. 
پسر عمر می گوید: علی از سه مزّیت برخوردار شد که اگر یکی از آن ها برای من بود، از گلّه های شتران سرخ مو برایم خوشایندتر بود: افتخار ازدواج  با فاطمه ، به دست گرفتن پرچم لشکر اسلام در جنگ خیبر و آیه «نجوی».                            سایت جبهه فرهنگد راویان نور  jfrn.ir