ضرب المثل (14) #همه_را_به_یک_چوب_نمیرانند

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

#همه_را_به_یک_چوب_نمیرانند

«همه را به یک چوب راندن»، از آن مثل‌هایی است که جنبة نصیحت دارد و کاربرد آن وقتی است که بخواهند به کسی بگویند که در رفتار و کردارش بین دو یا چند نفر تفاوت قائل شود. پیدایی این مثل به زمانی می‌رسد که به جای وانت‌بارهای امروزی، خرکچی‌ها انجام وظیفه می‌کردند و خرکچی‌ها افرادی بودند که بر روی الاغ خود جوال می‌انداختند و در دو طرف جوال بار می‌گذاشتند. باری نظیر آجر، سیمان، آهک و… و آن را به درِ خانه مردم حمل می‌کردند
بار خرها گاهی سبک و گاهی سنگین بود. خری که بارش سنگین بود طبعاً آهسته حرکت می‌کرد و خری که بارش سبک‌تر بود باید تندتر می‌رفت. خرکچی غالباً چوبدستی خود را بر سر الاغی می‌زد که بارش سبک بود، ولی بر اثر تنبلی آهسته حرکت می‌کرد؛ یعنی الاغ سبک‌بار را با زور چوبدستی به تحرّک بیشتر وا می‌داشت.

گاهی اوقات هم خرکچیِ بی رحم، خرها را به یک چوب می‌راند، یعنی چوبدستی خود را بر سر خر سنگین بار و سبک‌بار ـ هر دو ـ فرود می‌آورد. در این وقت بود که دل مردم با انصاف به رحم می‌آمد و از باب نصیحت به خرکچی می‌گفتند: «مرد حسابی، همه را با یک چوب نران!»؛ یعنی انصاف و مرّوت داشته باش و بین خرهایت فرق بگذار!

از آن روز این مثل در زبان مردم  جاری گشت تا رسید به روزگار ما. پس می‌بینید که تبعیض قائل شدن ـ گاهی ـ بد نیست.

 

jfrn.ir جبهه فرهنگی راویان نور